Vertrouwen, integriteit, kijken vanuit het perspectief van de ander: dialoog met stakeholders en belanghebbenden werkt als spiegel en leidraad. In gesprek met Wilma de Buck, oprichter van Utrecht in Dialoog.
Alles was wel gezegd
Op haar visitekaartje had kunnen staan: ontwikkelingspsycholoog|wereldverbeteraar|co-creator. Zomaar een aantal piketpalen uit het c.v. van Wilma de Buck. Ze heeft al veel gedaan in haar werkzame leven en ziet zichzelf als een betrokken bouwer. Twee keer per jaar checkt ze of ze niet van haar pad afraakt. Maar toen ze 57 werd was het tijd voor een diepere analyse, met een verrassende uitkomst. Ze schrijft zich in voor een Socratisch groepsgesprek dat een week gaat duren. ‘Na drie dagen had ik het idee dat alles wel gezegd was, maar niet dus. Keer op keer kwamen nieuwe inzichten op tafel. Zo mooi om eens uit de actiestand te zijn en in alle rust de diepte in te gaan.’ Alles wat Wilma belangrijk vind in het leven komt eigenlijk samen in de sociale dialoog. ’Ik voel me onderdeel van een positieve beweging die een betere toekomst dichterbij brengt.’
Je moet ergens iets van vinden
Wilma de Buck is coördinator, trainer en coach bij Utrecht in Dialoog, een netwerkorganisatie die ze opstart nadat het zaadje van de dialoog was geplant. Belangrijkste doel: gesprekken mogelijk maken tussen Utrechters die elkaar niet vanzelf tegenkomen. En dan gaat het over sociale en polariserende thema’s zoals armoede of vuurwerk afsteken. ‘Er is focus op meningen en debat in onze samenleving, je moet ergens iets van vinden en dat polariseert al snel. Dialoog rond een thema is er juist op gericht om samen begrip, inzicht en wijsheid boven tafel te krijgen. Dat is wat we nodig hebben, juist in deze tijd. Want iedereen ziet maar een stukje van die enorme olifant.’ Haar ervaringen met het houden van dialogen zijn heel positief, ook als er invalshoeken bij elkaar komen die spanning geven. De kracht ligt in de eenvoudige structuur en de veilige, open sfeer. ‘Als er gelijkwaardig en zonder oordeel gesproken wordt, ontstaat er verbinding tussen de deelnemers met vaak onverwachte oplossingen tot gevolg.’
Nieuwe vorm van democratie
Een dialoog met stakeholders is dus ideaal voor vraagstukken die zich niet vanuit één perspectief laten ontwarren. Voor een brede inzet van dialoog ziet Wilma zeker geen beperkingen: van smartphonegebruik op scholen tot de energietransitie. Je kunt er thema’s mee ophalen (bijvoorbeeld: wat leeft er in de stad?) en vraagstukken of oplossingsrichtingen mee onderzoeken. Elk onderwerp is geschikt voor een dialoog zolang doel en vragen maar positief geformuleerd worden. De invulling van de verschillende gespreksfases blijft altijd maatwerk. Voor Wilma voelt de sociale dialoog als een nieuwe, meer inclusieve vorm van democratie. Gemeenschappelijke verantwoordelijkheid wordt zichtbaar en iedereen kan thema’s aandragen. Ze ziet nog wel een struikelblok: financiering is nog steeds gericht op beleidseilanden en geïsoleerde vraagstukken terwijl de dagelijkse werkelijkheid complexer is.
Dialoog maakt de stad van iedereen
Misschien moeten ambtenaren een stakeholderdialoog eerst eens zelf ervaren. Zich bewust worden van de kracht en schoonheid van samen leren en vooruitkomen. Om van de dialoog hèt beslissingsmodel van de jaren 20 te maken, zou het ook mooi zijn als dialoog een eigen symbolische plek krijgt in de Utrechtse samenleving. De keuze voor een brede inzet van dialoog moet zichtbaar gemaakt worden voor inwoners. Volgens Wilma maakt ruimte voor dialooggesprekken de stad echt van iedereen, vooral in gevoel. ‘We maken een wereld wakker die er ook is. Daar ligt een kans’, zegt ze. ‘Iedereen uit z’n hokje, werelden en invalshoeken meer bij elkaar brengen en samen mogelijkheden en oplossingen ontdekken.’
Meer voorbeelden van stakeholderdialoog
Ik ben benieuwd of stakeholderdialoog kan uitgroeien tot een leidend beslissingsmodel voor de jaren 20. De tijd lijkt er rijp voor. Op zoek naar meer inzichten ben ik in gesprek over stakeholderdialoog met voorbeelden van de dialoog. Ik bevraag ze over de betekenis, waar ze het voor inzetten en wat hun ervaringen zijn. En natuurlijk welke stappen we moeten nemen om stakeholderdialoog uit te laten groeien tot een leidend beslissingsmodel van de jaren 20. Want worden we niet allemaal beter van de uitkomsten van een dialoog? Laat het mij weten als jij nog iemand kent die ik absoluut moet interviewen als inspirerend voorbeeld. Alle portretten zijn te lezen in mijn blog op de website.
Als onafhankelijk dialoogbegeleider help ik organisaties met de opzet en uitvoering van stakeholderdialoog.